آشنایی با قطعات جلوبندی خودرو
فهرست قطعات جلوبندی خودرو
قطعات جلوبندی متنوع هستند اما عملکرد آنها در تمامی خودروها یکسان است. نام برخی از قطعات جلوبندی را ممکن است بیشتر بشنوید اما هر جزء جلوبندی در حفظ توازن و تعادل خودرو نقش مهمی ایفا میکند. با بررسی لیست لوازم جلوبندی دید کاملتری نسبت به هر قطعه، عملکرد و اهمیت آن در جلوبندی خودرو پیدا میکنید.
اهرم کوتاه
اهرم کوتاه یکی از قطعات سیستم تقسیم دنده است که سر دنده به آن متصل میشود. این قطعهی یدکی اغلب در خودروهای سمند، پژو پارس و پژو 405 استفاده میشود. در صورت آسیب دیدن این قطعه، دنده لق خواهد زد اما جای نگرانی نیست زیرا این قطعه را میتوان به راحتی تعویض نمود و هزینه تعویض آن نیز بسیار مناسب است.
اورینگ دور بوش
اورینگهای دور بوش قطعاتی هستند که برای درزگیری اتصالات خودرو، جلوگیری از نشتی مایعات و نفوذ نکردن گرد و غبار به بخشهای مختلف خودرو استفاده میشوند. اورینگ دور بوش از جنس موادی مانند سیلیکون هستند که تحمل دما و فشار بالا را داشته باشند و تمامی درزهای قطعات و اتصالات را به خوبی مهر و موم نمایند.
انواع اورینگها با توجه به مواد سازنده عمر و دوام مختلفی دارند و در صورت ساییدگی و آسیب بایستی در اسرع وقت تعویض شوند.
اورینگ سوزن انژکتور
انژکتور بخش اصلی سیستم سوخترسانی خودروست که وظیفه دارد تا سوخت را به نسبت مشخصی تزریق کرده و با هوا ترکیب کند تا خودرو روشن شود. وظیفهی سوزن انژکتور پخش منظم و یکنواخت سوخت است. اورینگ سوزن انژکتور همانند اورینگ دور بوش، عایق بندی سوزن انژکتور را انجام میدهد تا از نشتی و ورود گاز، بخار و… به درون انژکتور جلوگیری شود.
انواع بوش در جلوبندی
بوشها از مهمترین قطعات تنظیم و نصب اتصالات جلوبندی خودرو هستند. بوش را مثل غضروف در ساختار اسکلت انسان تصور کنید، برای سهولت چرخش و حرکت قطعات جلوبندی خودرو وجود غضروفهای سالم و بادوام لازم است. بوشها تمامی اتصالات سیستم تعلیق و جلوبندی را به یکدیگر متصل میکند، همچنین بخشی از ارتعاشات و نوسانات سیستم جلوبندی را خنثی میکند.
بوشها انواع مختلفی دارند که از نظر شکل ظاهری و جنس با یکدیگر متفاوتند اما در نهایت عملکرد اصلی این قطعات یکسان است.
بوش اکسل
بوش اکسل قطعهایست که اکسل را به قطعات دیگر همچون سگدست و چرخها متصل میکند. بوش اکسل از جنس لاستیک باکیفیت و بسیار بادوام است که وزن خودرو و جلوبندی را تحمل میکند، ضربات ناشی از ناهمواریهای جاده را خنثی کرده و کمک میکند تا صداهای ناهنجار هنگام حرکت تولید نشود.
در صورت آسیب دیدن، پارگی و خراب شدن بوش اکسل، ضربههای ناگهانی به اتاق خودرو وارد میشود و صداهای ناهنجار شنیده خواهد شد.
بوش ژامبون
ژامبون یا میل ژامبون کاسهی چرخ را به محور اکسل متصل میکنند و همانند باقی اتصالات جلوبندی، برای اتصال ژامبون به اکسل نیز وجود بوش ژامبون ضروریست. بوش ژامبون در برخی خودروها لاستیکی و در دستهی دیگر ترکیبی از فلز و لاستیک است.
بوش طبق
بوش طبق معروفترین نوع بوش در لیست لوازم جلوبندیست. طبق قطعهایست که شاسی را به سیستم تعلیق متصل میکند و در دوسر آن بوشهایی بسیار محکم و بادوام قرار دارند.
از آنجایی که بوش طبق هم به سیستم تعلیق و هم شاسی متصل است، وظیفهی اصلی آن هدایت ضربات وارد شده به ماشین است تا کمترین فشار به شاسی و سیستم تعلیق وارد شود و از خرابی و فرسایش آن جلوگیری شود.
در ساخت بوش طبق از مواد مقاوم و انعطاف پذیر مانند لاستیک، پلی اورتان و انواع فلزات استفاده میشود تا علاوه بر حفظ استحکام و جلوگیری از اصطکاک اجزای سیستم تعلیق، پایداری و دوام بوش طبقها در دمای بالا بیشتر شود.
بوش کمک عقب
سیستم تعلیق صرفا مربوط به جلوبندی خودرو نیست بلکه در قسمت عقبی خودرو نیز به کاهش ارتعاشات و خنثی کردن ضربات کمک میکند. بوش کمک عقب جز لیست لوازم جلوبندی نیست اما در نقاط اتصال کمک عقب قرار میگیرد تا از اصطکاک و فرسودگی سیستم تعلیق عقب جلوگیری کرده و موجب تعادل و پایداری خودرو هنگام حرکت شود.
پایه دوشاخ رام
پایه دوشاخ رام به دلیل شکل آن که شبیه به حرف V انگلیسیست دوشاخ نامیده میشود و این قطعه از سمت دو شاخ به دسته موتور و از سر دیگر به رام متصل میشود.
بخش متصل به رام دارای یک بوش پلاستیکیست که از هرگونه ضربه، آسیب و لرزش به گیربکس جلوگیری میکند. پایه دوشاخ رام از جنس فلز بسیار باکیفیت و بادوام ساخته میشود و در صورتی که خودرو دچار لرزش شود، احتمالا علت پارگی بوش پلاستیکی آن است.
توپی چرخ
یکی از ویژهترین قطعات یدکی جلوبندی ماشین، توپی چرخ است. این قطعه متناسب با مدل و نوع هر خودرو ریختهگری و ساخته میشود و رابط اصلی چرخ با سیستم تعلیق است که تایرها بر آن سوار شده و جهت حرکت چرخها را تعیین میکند. بخش دیگر این قطعه به شاسی متصل شده و از طریق اکسل گشتاور ایجاد شده را به چرخها انتقال میدهد.
توپی سرکمک
در لیست لوازم جلوبندی ماشین توپی سرکمک بیشترین تاثیر در خنثی کردن ضربات وارد شده به ماشین را دارد. این قطعه در قسمت بالایی کمک فنر نصب میشود تا ضربه، ارتعاش و نوسانات ناشی از ناهمواریهای مسیر به اتاق خودرو نرسد.
باتوجه به میزان فشاری که توپی سرکمک تحمل میکند، آن را از بهترین و باکیفیتترین جنس موجود در بازار میسازند تا در برابر انواع ضربه، حرارت و فشار مقاوم باشند.
جعبه فرمان
سیستم اصلی هدایت و کنترل خودرو جعبه فرمان نام دارد. زمانی که راننده غربیلک فرمان را به طرفین میچرخاند، تغییر جهت از طریق اهرم فرمان به شغالدست، سگدست و سیبکها منتقل میشود و درنهایت چرخها خواهند چرخید.
وظیفهی اصلی جعبه فرمان تغییر حرکت دَوَرانی غربیلک به حرکت خطی در محور چرخهاست، همچنین نیروی گشتاور ایجاد شده توسط راننده را به چرخها منتقل میکند. جعبه فرمان دو نوع اصلی مکانیکی و هیدرولیکی دارد که در نوع هیدرولیکی آن راننده نیروی کمتری برای تغییر جهت به غربیلک وارد میکند.
درب ترموستات
ترموستات قطعهای در خودروست که از داغ شدن بیش از اندازهی موتور جلوگیری میکند و درب ترموستات قطعهایست بسیار محکم و بادوام که از ترموستات در برابر گرد و غبار و آلودگی محافظت میکند.
درب ترموستات که روی آن قرار میگیرد با ورودی آب رادیاتور در ارتباط است و در دماهای خاص اجازه میدهد تا آب وارد سرسیلندرها شود. این قطعه اهمیت بسیاری در سیستم جلوبندی دارد زیرا در صورت شکستن نشتی گاز و آب داغ از سرسیلندرها بسیار خطرناک بوده و به موتور خودرو آسیب میرساند.
دسته موتور
دسته موتور محافظ و نگهبان اصلی موتور خودروی شماست. این قطعه معمولا از فلز و لاستیک با دوام ساخته شدهاست و موتور خودرو را در جای خود نگهداشته، وزن آن را تحمل کرده و از وارد شدن ضربه و ارتعاش به آن جلوگیری مینماید.
درغیر این صورت هرگونه دست اندازه، تغییر مسیر و ناهمواری فشاری مضاعف به موتور وارد نموده که به شاسی وسیستم جلوبندی ماشین آسیب میرساند. حضور دسته موتور کمک میکند تا نیروی وارد شده به موتور خنثی شود. تعداد و جایگاه دسته موتورها در هر خوردو باتوجه به مدل خودرو متفاوت است.
دیسک چرخ جلو
دیسک چرخ جلو یا دیسک ترمز چرخ جلو یکی از اصلیترین لوازم جلوبندی و سیستم تعلیق ماشین است که بدون آن خودروی شما پس از ترمز گرفتن توقف نخواهد کرد.
دیسک ترمز بین چرخها و لنت ترمز قرار میگیرند و با ایجاد اصطکاک لازم با لنت ترمز باعث توقف چرخها و خودرو میشود. این قطعه از آلیاژهای باکیفیت فولاد و آلومینیوم ساخته شدهاست تا در شرایط جوی خاص و دمای بالا نیز همچنان مقاوم و کارآمد باشد.
زیرباطری
سینی زیرباطری یا قاب زیرباطری قطعهایست که از جنس فلزی یا مواد پلیمری بسیار مقاوم. این قطعه زیر باتری خودرو نصب میشود تا در صورت نشست اسید باتری، از خوردگی و آسیب دیگر قطعات خودرو جلوگیری شود. همچنین سینی زیرباطری جایگاه نگهدارندهی باتری خودروست که وزن باطری را نیز تحمل میکند.
انواع سیبک
سیبک قطعهایست که از ترکیب یک گوی و بازوی فلزی ساخته شدهاست. سیبک از یک سمت به چرخ و از سوی دیگر به طبق متصل است تا هرگونه حرکت دَوَرانی فرمان خودرو را به چرخها انتقال دهد.
سیبک علاوه بر هدایت چرخها، بخش زیادی از ارتعاشات و ضربات وارد شده به خودرو را خنثی میکند.
سیبک زیر کمک
سیبک زیر کمک یا سیبک زیر اکسل همانطور که از نامش پیداست زیر اکسل نصب میشود تا کمک فنرهای راست و چپ را به طبق متصل نماید. این قطعه فشار کششی زیادی را تحمل میکند زیرا بیشتر ضربههایی که به لاستیک خودرو وارد میشود را خنثی میکند.
سیبک طبق
سیبک طبق زیر سیستم تعلیق نصب میشود و بخش عمدهای از وزن خودرو و فشارهای سیستم تعلیق را تحمل میکند.
این قطعه در ماشینهای مختلف همچون تیبا، پراید، 405 و 206 شکل متفاوتی دارد اما در نهایت تعادلی بین اجزای سیستم تعلیق ایجاد میکند تا رانندگی تجربهی مطلوبتری باشد.
سیبک فرمان
سیبک فرمان هدایت و تغییر جهت چرخها را بر عهده دارد، یعنی هرگونه تغییر جهت در غربیلک فرمان در نهایت به سیبک فرمان میرسد که یک سر آن به طبق متصل است. سر دیگر آن به چرخها متصل است و با هرگونه تغییر در محور افقی، جهت چرخها نیز تغییر میکند.
حرکت سیبک فرمان در محور عمودی نشان دهنده خرابی و لق شدن آن است که بایستی بررسی و تعمیر شود. البته سیبک فرمان نیز تحت فشار زیادیست و علاوه بر وزن خودرو، نوسانات مسیر را نیز خنثی میکند که میتوانید از عمر مفید آن بکاهد.
ضربه گیر قارچی
ضربه گیر قارچی یا ضربگیر قارچی قطعهایست که برای محافظت از دسته موتورهای دو سر پیچ نصب میشوند. دسته موتور در معرض ضربهها و نوسانات زیادی قرار دارد که ممکن است به آن آسیب برساند، حضور ضربه گیرهاقی قارچی دوام دسته موتور را بیشتر میکند. این ضربهگیرها از مواد باکیفیت ساخته میشوند و به کمک یک مهره در دوسر دسته موتور نصب میشود.
ضربه گیر کمک فنر جلو
تکان و لرزشهایی که هنگام رانندگی به سیستم تعلیق خودرو وارد میشوند اجتناب ناپذیر است اما استفاده از برخی قطعات جلوبندی خودرو مثل ضربه گیر کمک فنر جلو کمک میکند تا کمک فنرهای ماشین عمر و دوام بیشتری داشته باشند و آسیب کمتری به آنها وارد شود.
این قطعه در کنار محافظت از کمک فنرها به هندلینگ بهتر خودرو هنگام تغییر جهت و پیچها و رانندگی در سرعتهای بالا کمک میکند. جنس ضربه گیر کمک فنر جلو اغلب از بهترین و با کیفیتترین پلیمرهای موجود در بازار و پلی اورتان است تا انعطاف و دوام لازم را داشته باشد.
قرقری فرمان
قرقری فرمان یا سیبک مفصلی فرمان قطعهای کلیدیست که درون جعبه فرمان قرار داشته و هرگونه تغییر جهت از سوی غربیلک فرمان را به چرخها منتقل میکند.
قرقری فرمان نقش اصلی در هدایت و تغییر مسیر خودرو دارد لذا رسیدگی مداوم و روغنکاری در فواصل 6 ماهه کمک میکند تا سیستم فرمان خودرو به خوبی کار کند. در خودروهای هیدرولیک نسل جدید، یک سیستم برقی نیز به هدایت خودرو کمک میکند.
کاسه چرخ
کاسه چرخ یکی از لوازم جلوبندی خودروست که از جنس چدن یا آلومینیم تهیه شده و مستقیما با لنت ترمز در ارتباط است. سیستم ترمز کاسهای اغلب در چرخهای عقب خودرو استفاده میشود اما در برخی خودروهای خاص، سیستم ترمز جلو نیز کاسهایست.
درون کاسه چرخ سیستم ترمز قرار میگیرد و صفحهی پشت آن نیز از سیستم ترمز محافظت مینماید. همچنین در سیستم ترمز کاسهای سیلندر چرخ عقب تعبیه شدهاست تا با تنظیم فشار روغن در چرخهای عقب خودرو، ترمزگیری ایمن و بهتری را ممکن سازد.
کالیپر
کالیپر یا کالیپر ترمز بخش مهمی در سیستم ترمز دیسکیست که بدون آن توقف عملا ممکن نخواهد بود. بر روی هر چرخ یک کالیپر سوار میشود و درون هر کالیپر دو لنت ترمز وجود دارد.
با فشار راننده بر پدال ترمز و افزایش فشار در روغن ترمز و جمع شدن پیستونها، کالیپر جمع شده و اصطکاک میان چرخ، لنت ترمز و جاده را افزایش میدهد و در نهایت خودرو متوقف میشود.
گردگیرها
خیالتان راحت باشد، شما همچنان در سایت وین یدک هستید و لیست لوازم جلوبندی خودرو را مشاهده میکنید. این قطعه همانطور که از اسمش پیداست وظبفه محافظت از قطعات جلوبندی را دارد تا گرد و غبار و آلودگی باعث خرابی آنها نشود.
گردگیرها قطعاتی از جنس لاستیکهای پلیمری درجه یک هستند که به شکلهای قیف یا استوانه در بازار به فروش میرسند. چینهای روی این قطعات باعث شده منعطف باشند و با لرزشهای جلوبندی خودرو آسیب نبینند.
لاستیک تعادل
لاستیکهای تعادل قطعاتی هستند که از آنها برای اتصال میل تعادل به طبقها استفاده میشود. هر طبق دوسر دارد که به کمک لاستیکها تعادل به میل تعادل متصل میشود. وظیفهی اصلی لاستیک تعادل آن است که حرکات و لرزشهای خودرو در مسیر را تاحدی خنثی کند و موجب تعادل خودرو در حرکت شود.
لنت ترمز
مهمترین بخش در سیستم ترمزهای دیسکی لنت ترمز است. لنتهای ترمز با قرار گرفتن در دو طرف چرخ و ایجاد اصطکاک لازم به توقف خودرو کمک میکند.
این قطعه از جنس آلیاژهای فلزی باکیفیت، سرامیک و یا مواد ارگانیک ساخته میشود و مقاومت بسیار زیادی دارد. بررسی و توجه به سلامت لنتهای ترمز اهمیت بسیاری دارد.
لنت ترمز درون کالیپر ترمز قرار میگیرد و زمانی که راننده پا روی پدال ترمز میگذارد، پمپ ترمز فشار را به روغن ترمز وارد میکند که موجب حرکت پیستونها شده و لنتها ترمز جمع میشوند تا اصطکاک لازم برای توقف چرخ خودرو را فراهم کنند.
لیور دسته دنده
لیور دسته دنده یا اهرم دنده قطعهایست که تغییر دنده توسط راننده را به گیربکس منتقل میکند. این قطعه از یک سمت به کنسول خودرو متصل بوده و از سوی دیگر به گیربکس متصل است.
جهت عملکرد بهتر و روانتر اهرم دنده از روغن گیربکس استفاده میشود اما زمانی که دنده به سختی جا رود و یا دسته دنده لرزش داشته باشد احتمالا مشکلی رخ دادهاست. عمدتا خرابی بوش موجب بد کارکردن لیور دسته دهنده میشود.
ماهک تقسیم دنده
ماهک تقسیم دنده یا خرچنگی لیور دنده قسمتی هست که به میل ماهک متصل است و هنگام تغییر دنده توسط راننده با یک حرکت خطی دنده مورد نظر را انتخاب میکند. این قطعه هلالی شکلست و تقریبا تا پیش از صدهزار کیلومتر کارکرد خودرو، نیاز به تعویض ندارد.
میل ژامبون
میل ژامبون میلهایست تو خالی که از یک سو به چرخ خودرو و از سوی دیگر به سیستم اکسل متصل میشود. این قطعه وظیفهی انتقال قدرت و گشتاور را به چرخها را دارد.
میل ژامبون فشار زیادی را تحمل میکند به همین علت بایستی از آلیاژهای درجه یک تهیه شود.
میل ماهک
میل ماهک درون گیربکس قرار دارد و دندهی خودرو را تغییر میدهد، در واقع رابط میان سیستم گیربکس و لیور دسته دنده، میل ماهک است.
هر خودرو چند میل ماهک دارد، به طور کلی در خودروهای 4 دنده مثل پیکانهای قدیمی، میل ماهک یک مربوط به دندههای 1 و 2 بود، میل ماهک دوم دندههای 3 و 4 و میل ماهک سوم دنده عقب را بر عهده داشت. البته سیستمهای گیربکسهای امروزی پیچیدهتر از مدلهای قدیمی بوده و اغلب از نوع الکتریکی، هیدرولیکی یا خلائی هستند.
میل موجگیر
میل موجگیر با میل تعادل از چپ کردن خودرو در پیچهای تند جلوگیری میکند. این قطعه یکی از قطعات اساسی سیستم تعلیق است که از دو طرف به چرخها متصل بوده و بخشی از آن به شاسی خودرو وصل شده است.
به زبان علمی میل تعادل هنگام تغییر جهت چرخ گشتاوری خلاف جهت به وجود میآورد تا چرخ سمت مخالف از زمین جدا نشود.
نشانههای خرابی جلوبندی چیست؟
قطعات جلوبندی خودرو ممکن است در طول زمان فرسوده شوند و کارایی لازم را نداشته باشند. بنابراین اگر نشانههای خرابی جلوبندی را بشناسید خیلی بهتر است. شما ممکن است با هریک از علائم زیر مواجه شوید:
- صدای تق تق یا جیر جیر در دست اندازها و ناهمواریها
- ناهماهنگی و بالانس نبودن چرخها
- انحراف فرمان هنگام رانندگی
- لرزش فرمان خصوصا هنگام افزایش سرعت
- کشیده شدن خودرو به یک سمت
- سواری خشک خودرو و ناراحتی هنگام رانندگی
- و…